De juridische context rondom het beheer van cliëntgelden

De Wet wijziging curatele, beschermingsbewind en mentorschap

Door Christel Heije op 5 juni 2020

Cliëntgeldenbeheer – 3 min

Na enige misstanden in de zorgsector, waar cliëntgelden verloren zijn gegaan door faillissementen, heeft de overheid de regels voor het beheer van cliëntgelden aangescherpt. De wet wijziging curatele, beschermingsbewind en mentorschap.

Een belangrijke vuistregel is dat de tegoeden van de cliënt strikt gescheiden blijven van organisatie en hier voldoende toezicht op is. De Wet wijziging curatele, beschermingsbewind en mentorschap zorgt dat hierop wordt toegezien.

De taken van een zorginstelling reiken vaak veel verder dan alleen zorg voor de cliënt. Regelmatig komen er ook financiële taken bij kijken, wanneer de cliënt hier zelf niet toe in staat is. Omdat een cliënt vaak meerdere inkomstenbronnen heeft, moeten deze op een juiste manier beheerd worden.

Het beheren van cliëntgelden kan variëren van het verstrekken van zakgeld tot budgetbeheer, jurdische ondersteuning of zelfs bewindvoering.

Om de eigenlijke zorg van de financiële zorg te scheiden, kunnen de beheeractiviteiten worden ondergebracht bij een rechtspersoon. Die de in’s en out’s van Wet wijziging curatele, beschermingsbewind en mentorschap ook kent.

Veel organisaties kiezen voor het werken met een zogenoemde beheerstichting. Zo wordt het beheer en toezicht gescheiden van de eigen organisatie. Iedere zorgorganisatie die beheer services voor cliëntgelden aanbiedt, zal haar praktijken uitgebreid met een juridisch adviseur moeten bespreken en regelmatig laten toetsen.

Hierdoor kan worden zeker gesteld dat alle benodigde toestemmingen voor het beheer en eventuele benodigde ontheffingen op tijd georganiseerd worden.

De Wet wijziging curatele, beschermingsbewind en mentorschap

Hoewel een beheerstichting in principe de juiste (juridische) capaciteit in huis zou moeten hebben om dit allemaal te regelen, blijkt dat er toch de nodige aanscherping nodig is om kwetsbare volwassenen financieel te beschermen.

Er is daarom een wet aangenomen om mensen die niet meer voor zichzelf kunnen zorgen, zoals psychiatrisch patiënten of ouderen, extra te beschermen. De kantonrechter kan op verzoek ook iemand aanstellen die de belangen van de cliënt behartigt.

Met de Wet wijziging curatele, beschermingsbewind en mentorschap, die in januari 2014 in werking trad, wil de overheid voorkomen dat mensen met beperkingen in de financiële problemen komen.

In het verleden is het regelmatig misgegaan met bewindvoerders, wat een belangrijke aanleiding is geweest voor het aannemen van deze wet. Het ging destijds om een faillissement van een beschermingsbewindvoerder, waardoor de noodzaak duidelijk werd en er aanvullende kwaliteitseisen worden opgesteld.

De kwaliteitseisen zien vooral toe op de inrichting van de organisatie en de vastlegging van de procedures in een organisatie. De wetswijziging heeft als primair doel ervoor te zorgen dat mensen die onvoldoende zelfredzaam zijn nog meer financiële bescherming krijgen. Bij de wijziging staan de volgende uitgangspunten voorop:

❯ Het bevordert de zelfredzaamheid van de cliënt;

❯ Betrokkenen in de nabije omgeving worden ondersteund;

❯ Wettelijke vertegenwoordigers worden op kwaliteit gecontroleerd.

Helaas is het recentelijk toch weer misgegaan. In 2019 zijn weer vele cliënten de dupe geworden en duizenden euro’s kwijtgeraakt door het faillissement van een bewindvoerder.

Met de wettelijke beschermingsmaatregelen zijn er in de afgelopen jaren effectieve stappen gezet om de beoogde doelen te bereiken. Dit neemt niet weg dat er altijd mogelijkheden bestaan voor verbetering.

Er zijn dan ook nog een aantal uitdagingen om de werking van de wet- en regelgeving rondom curatele, beschermingsbewind en mentorschap te optimaliseren.

Nieuw wetsvoorstel in 2019

Naar aanleiding van een evaluatierapport in 2019 is er een nieuw wetsvoorstel gedaan om de Wet wijziging curatele, beschermingsbewind en mentorschap kracht bij te zetten. Het nieuwe wetsvoorstel adviesrecht geeft gemeenten namelijk het recht advies aan de rechter uit te brengen over de vraag of er bewindvoering nodig is voor een cliënt.

Vaak zijn gemeenten nu niet op de hoogte als de rechter wordt verzocht om schuldenbewind in te stellen. Dit is gek want ze zijn wel verantwoordelijk voor de juiste ondersteuning van cliënten die met schulden te maken hebben.

Door gemeenten nu adviesrecht te geven, proberen ze dit in de kiem te smoren. Als er schuldenbewind wordt aangevraagd zijn voortaan alle betrokken partijen op de hoogte.

Meer grip en controle als bewindvoerder

Het dagelijks werk als bewindvoerder bestaat uit veel verschillende werkzaamheden: contact en advies richting de cliënt, het verwerken van de cliëntgegevens en het regelen van alle financiële zaken.

Bij het financiële gedeelte horen verschillende berekeningen, zoals het vrij te laten bedrag (ook wel leefgeld of zakgeld genoemd), de afloscapaciteit van eventuele schulden, controles en betalingsvoorstellen.

Om grip te houden op alle gelden van de cliënt is het belangrijk om voldoende inzicht te hebben in alle inkomstenbronnen.

Bovenstaande juridische context geeft enkele handvatten om de organisatie rondom cliëntgelden goed te kunnen vormgeven. De praktische problemen, zoals het organiseren van contant geld en minder administratieve last, kunnen met behulp van SimpledCard aangepakt worden.

Met SimpledCard kan iedere cliënt een eigen betaalpas krijgen, waarop vooraf ingestelde budgetten gezet kunnen worden.

Cliënt en beheerder hebben altijd realtime inzicht in de uitgaven en de administratieve last van het werken met contanten zal drastisch afnemen. Dit kan een flinke sprong vooruit zijn bij het organiseren van cliëntgelden.

De belangrijkste hoofdpunten bij het beheer van cliëntgelden:

Zorg voor strikt gescheiden geldstromen van de cliënt en organisatie;
Laat beheerservices regelmatig door een juridisch adviseur controleren;
Werk met inzichtelijke rapportages per cliënt zodat deze bij de rechter kunnen worden ingediend;
Het gaat om het geld van anderen. Zorg dat het beheer hiervan altijd correct, traceerbaar en betrouwbaar gebeurt.

Neem contact op met één van onze financieel experts voor meer informatie over de Wet wijziging curatele, beschermingsbewind en mentorschap.

We beantwoorden je vragen en brengen gezamenlijk je behoeftes in kaart en helpen om de beste inrichting van een modern systeem met cliëntgeldenkaarten te vinden.

Neem contact op